Auteur: Manon Schouten

In de media: The Northern Echo

De Engelse krant The Northern Echo nam onlangs contact met ons op. De video over de historische ontwikkeling van het marktstadje Barnard Castle was onder de aandacht gekomen van verslaggeefster Olivia Howlett en ze wilde ons er een paar vragen over stellen. Hoe leuk is dat?! 🙂 Olivia was vooral benieuwd naar wat mij en Gary het meeste aansprak in Barnard Castle. Wat was nou de reden dat wij besloten om uitgerekend hier, in dit best-kept-secretstadje, de geschiedenis in te duiken en dit ook nog eens te filmen? We hebben elkaar telefonisch gesproken en daaruit is het volgende artikel ontstaan: Barnard Castle branded ‘must visit’ for tourists for its history | The Northern Echo. Let op, de website bevat veel advertenties en vraagt herhaaldelijk om het accepteren van cookies.

Klik hieronder op de knop DOWNLOADEN om een alternatief tekstbestand van het artikel (zonder reclame) te bekijken.

Article Barnard CastleDownloaden

De titel zegt al genoeg: ik vind persoonlijk dat Barnard Castle niet overgeslagen kan worden als toeristische stop op een rondreis door Noordoost-Engeland. Durham en Newcastle zijn bekend, maar ook druk en berekend op internationale bezoekers. Barnard Castle is daarentegen veel charmanter; je struikelt er over de kleine cafeetjes en winkeltjes met handgemaakte producten. Wie iets van die sfeer zou willen proeven zonder zelf de Noordzee over te steken, moet de video nog maar eens kijken. 😉

Zijn notenkrakers typisch Duits?

U weet wel, die houten poppetjes die overal verschijnen tijdens de feestdagen. Soms kunnen ze echt een noot kraken met het mechanisme in het buikje, maar in Nederland zijn ze meestal puur voor de decoratie.

Maar wat symboliseren die figuurtjes eigenlijk? En komt de notenkraker uit Duitsland of meer uit Rusland? In onderstaande video komt het allemaal aan bod. Fijne dagen!

De Tijdlijn van Barnard Castle (Graafschap Durham, Engeland)

In het Noord-Engelse graafschap Durham ligt het charmante marktstadje Barnard Castle. De plek is vernoemd naar het kasteel dat eeuwenlang een regionaal politiek centrum vormde. Maar zelfs vóór die tijd was de regio al van strategisch belang, want er zijn gegronde aanwijzingen voor een Romeinse aanwezigheid in het gebied. En met het oog op het het nabijgelegen Binchester, lijkt dat heel plausibel.

Toen het kasteel eenmaal voltooid was, duurde het niet lang voordat er marktrechten aan Barnard Castle verleend werden. Nu mochten kooplieden hun goederen rondom het kasteel verkopen en werden er ook herbergen gebouwd. Het vroegmoderne ‘marktkruis’ (market cross) bevestigde deze economische positie.

Verder is het romantische zicht op de rivier de Tees een inspiratiebron geweest voor menig kunstschilder, waaronder J.M.W. Turner (1775-1851). En dit leidde weer tot de oprichting van het fameuze Bowes Museum in 1892, waar een enorme collectie kunstwerken te bewonderen valt.

Onderwaterarcheoloog Gary Bankhead en ik hebben alle noemenswaardige plekken bezocht en gefilmd. In onderstaande video nemen we jullie mee op tijdreis. Geniet ervan!

Huis van Hilde

Gisteren heb ik met een oud-collega het Huis van Hilde bezocht, waar we tussen de archeologische vondsten konden bijkletsen (en een goede kop koffie konden drinken). Inmiddels heb ik dit museum zo vaak bezocht dat ik favoriete stukken kan aanwijzen, zoals deze toegetakelde schedel uit de Slag bij Vronen (1297).

En deze middeleeuwse sleutels. Ik heb nu eenmaal een zwakke plek voor historische sleutels, want… waar passen ze op? Welke geheimen hielden ze schuil? Wat hebben ze beschermd? Gebouwen, mensen of spullen? Aaahh…

Het Huis van Hilde is een klein, maar veelzijdig en interactief museum. Voor meer informatie kan men terecht op hun website.

Een (in)kijkje in het Zuid-Duitse dorp Pullach

Een aantal jaar geleden woonde ik in het Zuid-Duitse dorp Pullach im Isartal, een schattig en groen dorpje dat net onder München ligt. De plek heeft een rijke geschiedenis en er staan belangrijke gebouwen in de gemeente, zoals het kasteeltje (Burg) Schwaneck en het complex van de West-Duitse geheime dienst (Bundesnachrichtendienst). Het dorp was ook geliefd onder functionarissen van Hitlers Nationaalsocialistische Partij. Martin Bormann heeft er bijvoorbeeld jarenlang gewoond.

Het boek “Geheimobjekt Pullach. Von der NS-Mustersiedlung zur Zentrale des BND” van Susanne Meinl en Bodo Hechelhammer gaat over de donkere geschiedenis van Pullach.

En, ook niet onbeduidend, de as van een aantal in Nürnberg veroordeelde nazi-topstukken is bij Pullach in de rivier de Isar gestrooid. Naar verluid wilden deze mannen zo ‘nog een laatste reis door Beieren maken’. Het gevoel dat ik krijg als ik terugdenk aan mijn tijd in Pullach, zal mede hierdoor altijd een beetje dubbelzinnig zijn. In de korte video hieronder wordt het allemaal samengevat:

Toch moet ook gezegd worden dat Pullach een geweldige leefomgeving is. De grote stad ligt op 20 minuten fietsen of op 10 minuten met de S-Bahn. Er zijn veel winkels, restaurants, scholen en centra voor kunst, sport en cultuur. Rondom het dorp liggen bossen en in het dorp zelf struikel je over de plantenbakken en plantsoentjes met heerlijk geurende alpenbloemetjes. Iedere zondag wandelde of fietste ik langs de Isar, waar ik altijd van genoot. Ach… misschien mag ik Pullach best koesteren. Koesteren met een kanttekening.

Terugblik: Lezing Berlijnse Muur

Vorig weekend vond de lezing over de Berlijnse Muur plaats bij Boekhandel Laan in Castricum. We blikken terug op een zeer geslaagde middag! Er moesten bij aanvang extra stoelen gehaald worden, want de opkomst was groter dan verwacht. Hoe leuk is dat?

De lezing werd gewaardeerd als zeer helder en compleet, met aandacht voor zowel perspectieven uit ‘Oost’ (de DDR) als uit ‘West’ (de BRD). Er werd een hand-out uitgedeeld met filmtips voor verder kijken en literaire aanbevelingen voor verder lezen. Klik hieronder op de zwarte knop om deze te downloaden:

Handout Berlijnse MuurDownloaden

De technologie liet ons niet in de steek, want we kregen direct een stabiele verbinding met Dr. Burkhart Veigel. Het publiek had veel vragen en hij beantwoordde ze allemaal live vanuit Berlijn. Dit onderdeel maakte het evenement uniek en bijzonder.

Na afloop heb ik veel complimenten in ontvangst mogen nemen. Voor de aanwezigen: hartelijk dank daarvoor en voor uw interesse! 🙂 Van de organisator Hans Laan kreeg ik een mooi boek over Sovjetarchitectuur als bedankje. De foto’s in dit boek inspireren me om in de toekomst eens een reis langs deze megalomane gebouwen te ondernemen… Wie weet!

En als klap op de vuurpijl schonk een heer uit het publiek me een authentiek stuk van het IJzeren Gordijn. Dit stuk ijzerdraad (van het typische, ondoordringbare en scherpe soort) staat voor mij symbool voor de pijnlijke gevangenschap waarin veel inwoners van de Sovjet-Unie moesten leven. Hij had het zelf uitgesneden en mee naar Nederland genomen en kon me veel details vertellen over de plaats waar het hek gestaan heeft. Het zal nog jarenlang van pas komen in de klas, wanneer ik het IJzeren Gordijn, de DDR en de Berlijnse Muur aan de leerlingen uitleg. Bedankt!

De Berlijnse Muur en de DDR – 35 jaar later

Vandaag is het precies 35 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. In het bericht hieronder was het reeds aangekondigd: dit moment is door AlomHistorisch en Boekhandel Laan in Castricum aangegrepen om samen een historische middag te organiseren met een lezing, een literaire bespreking en een videogesprek met ooggetuige Burkhart Veigel.

Voor wie niet bij het evenement aanwezig kon zijn, of voor degenen die de verhalen thuis nogmaals rustig willen beluisteren (en bekijken), staan hieronder twee video’s.

Video Eins – Mini-documentaire over de Berlijnse Muur (1945-1991)

In deze video van 25 minuten wordt de geschiedenis van de Berlijnse Muur behandeld van opbouw tot afbraak. Het beeldmateriaal is origineel en toont de historische ontwikkeling van Berlijn. Er wordt ook een parallel getrokken met het heden door Trump’s Wall tussen Mexico en de VS te bespreken.

De video is Engelstalig, maar op YouTube kunt u Nederlandse ondertiteling inschakelen door onder de video op de knop met het wieltje te klikken en dan “ondertiteling > Nederlands” te selecteren.

Video Zwei – Oral History met Burkhart Veigel (2024)

In deze video vertelt Dr. Burkhart Veigel hoe hij in zijn studententijd ongeveer 800 mensen (!) heeft geholpen om van de DDR naar de BRD te vluchten. Het interview draait ook om de vraag waarom Burkhart Veigel zich als West-Berlijnse jongeman zo betrokken voelde met de bevolking van Oost-Berlijn. En uiteraard komen ook de spectaculaire ontsnappingsacties met de luxe Cadillac aan bod.

De video is deels Duitstalig en deels Engelstalig, maar op YouTube kunt u Nederlandse ondertiteling inschakelen door onder de video op de knop met het wieltje te klikken en dan “ondertiteling > Nederlands” te selecteren.

Veel kijkplezier! 🙂

Evenement: Lezing over de Berlijnse Muur en videobellen met Berlijn

We hebben heel erg leuk nieuws! Na een aantal weken plannen, brainstormen en organiseren kunnen we in samenwerking met Boekhandel Laan in Castricum een evenement aankondigen. De nieuwsberichten en artikelen over het 35-jarig jubileum van de Val van de Berlijnse Muur vliegen u om de oren. Hoog tijd om het geheugen weer even op te frissen, op de dag zelf, namelijk op 9 november. Het wordt een veelzijdige middag, met een historische lezing, literaire bespreking en een videogesprek. Lees hieronder het persbericht.

Evenement: Lezing Berlijnse Muur en videobellen met Berlijn

Op zaterdag 9 november is het precies 35 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Voor Boekhandel Laan en historica Manon Schouten het uitgelezen moment om samen een evenement te organiseren. In het boekencafé zal Manon om 14:00 een lezing geven over de Berlijnse Muur. Het wordt een beknopte geschiedenis van dit politieke symbool. De historische context wordt uitgelegd aan de hand van de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de Koude Oorlog. Ook wordt er een aantal literaire werken omtrent het onderwerp uitgelicht. De roman Kairos van Jenny Erpenbeck staat hierbij centraal. Ten slotte zal Manon het indrukwekkende persoonlijke verhaal van Dr. Burkhart Veigel delen. Hij heeft als Berlijnse medicijnenstudent in de jaren ’60 ongeveer 800 mensen geholpen om van Oost naar West te vluchten. Met gevaar voor eigen leven hielp hij vluchtelingen aan valse papieren. Hij verstopte zelfs mensen in een luxe Cadillac om hen ‘naar de vrijheid’ te brengen. Aansluitend wordt er een liveverbinding gemaakt met Dr. Veigel, die vanuit Berlijn vragen van het publiek zal beantwoorden.

Datum: 9 november, aanvang 14:00. Locatie: Boekencafé in Boekhandel Laan aan de Burgemeester Mooijstraat in Castricum. Gratis entree.

Zie ook het bericht op de website van Boekhandel Laan:

We hopen u daar te zien op 9 november! 🙂

Sfeerimpressie van de oudste kathedraal van Duitsland

In de stad Trier staat de oudste kathedraal van heel Duitsland. De Dom van Sint Peter stamt uit de tijd van de Romeinen en werd gebouwd in opdracht van keizer Constantijn de Grote. Niet zo gek als je bedenkt dat Trier in de tijd van Constantijn de ‘hoofdstad’ van het West-Romeinse Rijk was en al helemaal niet gek als we erbij vermelden dat deze keizer zich tot het christendom bekeerde. De fundamenten van de Dom zu Trier zijn dus Romeins, maar in de eeuwen die volgden is het bouwwerk nog vele malen aangepast, uitgebreid, afgebroken en weer opgebouwd. De huidige aanblik met Salische façade dateert uit de 11e eeuw.

Er liggen ook twee relikwieën in de Dom: de schedel van Sint Helena (de moeder van keizer Constantijn) en de Heilige Tuniek van Jezus Christus. Verder bevinden de grafmonumenten van een aantal (aarts)bisschoppen en keurvorsten zich in de Dom.

Kijk mee naar het interieur in de video hieronder:

Work in progress…

In de zomer van 2024 ging de camera mee op reis. Ik maakte een Romeinse trip langs de Neder-Germaanse limes, beginnende in Trier, daarna langs Abusina, Weißenburg en Wiesbaden en vervolgens via Xanten terug naar Nederland; met tussenstops in Nijmegen, Elst, Arnhem, Empel en Leidschendam. Het was een enorm leerzame reis, die veel mooi en uniek beeldmateriaal heeft opgeleverd. Momenteel wordt het script voor een nieuwe documentaire geschreven en over een paar weken kan het bewerken van de video beginnen. In de tussentijd zullen er op onze Instagram en hier op de website posts verschijnen met uitgelichte onderwerpen, voor een snelle portie Romeinse geschiedenis. Hieronder alvast de eerste drie, over Romeinse diploma’s en Romeinse bouwtechnieken.

Hadden de Romeinen diploma’s?

Waren Romeinse diploma’s zeldzaam?

Hoe tilden de Romeinen zwaar bouwmateriaal omhoog?