België – AlomHistorisch

Nerdland 2025: Terugblik in zwart-wit

Zoals in het bericht hieronder al te lezen was, kon ik na mijn focus talk nog een rondje doen op het terrein. Ik had ook een fotocamera meegebracht om de sfeer vast te leggen en onderstaande foto’s zijn daar het resultaat van. Het is een combinatie van beelden die alle bezoekers konden zien en van exclusieve kijkjes achter de schermen.

Deze selectie spreekt mij persoonlijk erg aan. Ik plaats ze bewust in zwart-wit, voor dat retro-effect. Zo is het net een fotoboek van je favoriete artiest, toch? 😉

Foto 1 – Backstage bij The Voyager

De kalmte voor de storm, de ruimte van waaruit ik het publiek al kon zien (maar het publiek mij niet). De zenuwen, de rauwe constructie van het podium en het zwakke licht uit de minibar.

Foto 2 – Focus talk van Toon Verlinden

Een lezing waarvan ik vanaf de voorste rij enorm heb genoten. Toon Verlinden is een meesterverteller en een alleskunner (zie zijn website). Hier sprak hij over Antarctica, de laatste wildernis. Alles kwam voorbij: geschiedenis, aardrijkskunde, politiek en bizarre trivia.

Foto 3 – The Voyager tussen de lezingen in

Alle tenten gingen tussen de lezingen in dicht voor het publiek, zodat de stoelen weer rechtgezet konden worden, het afval opgeruimd kon worden en de techniek weer opnieuw ingesteld kon worden. We mogen allemaal wel wat dankbaarder zijn voor de harde werkers achter de schermen.

Foto 4 – Cyanotype gemaakt met zeewier

In de sector The Jungle was er enorm veel te doen en te creëren. Zo kon je alles leren over zeewier, maar ook zeewiersalami proeven en er mee knutselen. De schildpad was een vormpje, maar de ‘plantjes’ worden dus gevormd door zeewier. Studenten van de Universiteit Gent hielpen met liefde mee om het werkje te ontwikkelen onder een UV-lamp. Was het voor kinderen? Misschien. Was het leuk om te doen? JA! 🙂

Foto 5 – Het publiek stroomt naar binnen in het Nerdland Theater

Het Nerdland Theater is de grootste tent van het festival. Op zondagavond was de slotact “Welcome To The AA Live • Neveneffecten reunited!”. Het was een slimme combinatie van een zeer bekende podcast en een uitermate populair televisieprogramma. Iedereen die ik sprak, keek uit naar deze show.

Foto 6 – Niemand te zien?

Wat is hier aan de hand, heeft het publiek geen interesse meer? Is iedereen al naar huis? Nee, dit is de prikkelarme zone aan de rand van het festival. Een plekje om even bij te komen, zonder herrie of flitsende lichtjes. Het concept komt van Toerisme voor Autisme, een organisatie die steun biedt om de toeristische sector toegankelijk, gestructureerd, begrijpelijk, prikkelbewust en bijgevolg aangenaam te maken voor mensen met autisme. Er zijn ook verzwaringskussens en fidget-spulletjes beschikbaar. Ik vind dit een geweldig initiatief. Ik heb geen autisme, maar wel diabetes type 1 en het is vaak lastig om in het openbaar een rustige, schone plek te vinden om te prikken of insuline te spuiten. In zo’n prikkelvrije zone zou ik me op me gemak voelen om dat even rustig te doen. Top dus! En een mooie afsluitende foto van deze terugblik in zwartwit. 🙂

Nerdland 2025: Terugblik in beelden

Dit was het Nerdland Festival 2025…

En amai, wat heb ik een plezier gehad in Wachtebeke! 🙂

Dit evenement was onwijs goed georganiseerd voor artiesten, crew én bezoekers. Alles was duidelijk en comfortabel, echt petje af voor de organisatie. Na mijn eigen focus talk en signeersessie kon ik nog heel veel meemaken op het terrein. Zo heb ik twee lezingen kunnen meepakken, van Toon Verlinden en van Melanie During. En ik heb insecten vastgehouden, geknutseld met zeewier, naar de zonnevlammen gekeken, een langzwaard vastgehouden en vragen gesteld bij het Koninklijk Belgisch instituut voor Natuurwetenschappen. Het was echt genieten.

Nerdland Festival 2025

Jaaa, eindelijk kan ik het bekendmaken: ik ben dit jaar spreker op het fameuze Nerdland Festival in Wachtebeke, België! 🙂

Dit is geen muziekfestival, maar een wetenschapsfestival. Het duurt 4 dagen en begint met een openingsavond. De locatie is het groene terrein van het Provinciaal Domein Puyenbroeck, waar vele festivaltenten en science hubs opgebouwd worden voor meer dan 250 shows en lezingen.

Aan mij de eer om de wetenschap GESCHIEDENIS te vertegenwoordigen met een lezing-quiz over de Lage Landen in de Romeinse Tijd. Ja, velen (vooral mannen) denken elke dag aan deze geschiedenis. Kennen jullie die trend nog, what is your Roman Empire? Met andere woorden, waar denk jij geregeld aan? En als dat inderdaad het Romeinse Rijk is, hoe veel weet je dan daarover? Tijdens mijn lezing kan iedereen zijn kennis over de Romeinen testen aan de hand van een aantal stellingen. En telkens volgt daarna de wetenschappelijke uitleg ervan.

Mijn focus talk zal plaatsvinden op zondagmiddag 8 juni in de tent The Voyager, met ruimte voor maar liefst 500 mensen.

Voor de details, klik hier. En voor kaarten voor het festival, klik hier.

Geloof mij, hier wil je bij zijn. Kijk alleen al naar de headliners… In Wachtebeke wordt heel veel kennis en talent verzameld. En dan hebben we het nog niet eens gehad over alle activiteiten en workshops. Ik heb er in ieder geval ontzettend veel zin in! 🙂

Work in progress…

In de zomer van 2024 ging de camera mee op reis. Ik maakte een Romeinse trip langs de Neder-Germaanse limes, beginnende in Trier, daarna langs Abusina, Weißenburg en Wiesbaden en vervolgens via Xanten terug naar Nederland; met tussenstops in Nijmegen, Elst, Arnhem, Empel en Leidschendam. Het was een enorm leerzame reis, die veel mooi en uniek beeldmateriaal heeft opgeleverd. Momenteel wordt het script voor een nieuwe documentaire geschreven en over een paar weken kan het bewerken van de video beginnen. In de tussentijd zullen er op onze Instagram en hier op de website posts verschijnen met uitgelichte onderwerpen, voor een snelle portie Romeinse geschiedenis. Hieronder alvast de eerste drie, over Romeinse diploma’s en Romeinse bouwtechnieken.

Hadden de Romeinen diploma’s?

Waren Romeinse diploma’s zeldzaam?

Hoe tilden de Romeinen zwaar bouwmateriaal omhoog?

Kasteeldomein de Renesse (Oostmalle, België)

Dat de geschiedenis van Nederland en België innig met elkaar verbonden zijn, zal niemand verbazen. Onze historie begon immers gezamenlijk in de middeleeuwen, toen we nog één land vormden. In de jaren dat de Noordelijke Nederlanden (het huidige Nederland) in opstand kwamen tegen de Spaanse overheersing door het Huis Habsburg, bleven de Zuidelijke Nederlanden (het huidige België) de Spaanse koning juist trouw. Vanaf dat moment liepen de levenslijnen van de twee landen uiteen, maar na de Franse periode werden ze toch weer samengevoegd.

Deze historische meanders komen tot uiting in het indrukwekkende Domein de Renesse in Oostmalle. De geschiedenis is hier letterlijk in de gebouwen terug te zien, met name in het kasteel (dat ooit symmetrisch was, maar door de eeuwen heen een eclectisch bouwwerk is geworden). Zelfs de beplanting in de tuin is onderhevig geweest aan verschillende historische invloeden, waardoor het vandaag zeer plezierig is om over het groene, bloeiende en netjes onderhouden domein te wandelen.

Nadat Napoleon verslagen was bij Waterloo, werd er een nieuw “Verenigd Koninkrijk der Nederlanden” gevormd (1815). Dat betekende ook dat er een gezamenlijk koloniaal rijk was. Zowel Nederlandse als Belgische ambtenaren werkten in Nederlands-Indië, zo ook de markante figuur Leonard du Bus de Gisignies. Echter, tijdens zijn diensttijd begon de Belgische Revolutie en werd België een zelfstandig land (1830). Wat dat voor hem als Belg betekende in de Nederlandse kolonie, wordt in de video besproken, samen met nog veel meer andere interessante feiten over het domein.

Met hartelijke dank aan Raymonde vanden Broeck en Joke Kenis voor de gastvrijheid en voor de ondersteuning bij de totstandkoming van de video.

België bezoeken zonder Nederland te verlaten? Het kan in Baarle-Nassau/Baarle-Hertog!

In het uiterste zuiden van de Nederlandse provincie Noord-Brabant, liggen de gemeenten Baarle-Nassau en Baarle-Hertog. Op de kaart lijkt dit dorp op een lappendeken van stukjes Nederland en België door elkaar geweven. Kijk maar eens:

Vandaag de dag (anno 2022) kun je hier als Nederlander zonder enige grenscontrole naar België lopen… en omgekeerd ook. De grenzen lopen zelfs dwars door gebouwen heen! De stukken België in Nederland noem je politiek bezien “enclaves”. Maar wat dit verhaal nog gekker maakt, is dat er ook weer Nederlandse enclaves in de Belgische enclaves liggen (en die noem je dan weer “contra-enclaves”).

Afijn, zo loop je dus in Baarle constant van Nederland naar België en van België naar Nederland, zonder dat je ooit Nederland verlaat. Maar hoe is dit eigenlijk zo gekomen? Wanneer zijn de rijksgrenzen vastgesteld en wat is er door de eeuwen heen in de regio gebeurd? Dat wordt allemaal uitgelegd in onderstaande mini-documentaire. Bekijk de video gerust twee keer om deze complexe geschiedenis te bevatten! 🙂

Op bezoek bij de bekendste graaf van Egmont, die in Brussel werd onthoofd

In het huidige Egmond aan de Hoef lag vroeger een imposant kasteel, namelijk het Slot op den Hoef. Vandaag is dit een ruïne waarvan de fundamenten gerestaureerd zijn, zodat je toch een idee krijgt van de grootte en de vorm van het bouwwerk. Het is verbonden aan meerdere belangrijke episodes uit de vaderlandse geschiedenis en dus echt een bezoekje waard.

Een stukje verderop staat de abdij van Egmont (in het huidige Egmond-Binnen). In de middeleeuwen verwierf deze abdij steeds meer grondgebied in Holland. De geestelijken besteedden het beheer daarvan uit aan rentmeesters uit het adellijke geslacht (Van) Egmont.

In 1170 besloot Dodo van Egmont dat er dan ook maar een kasteel voor zijn familie moest komen op die plek. Willem I van Egmont voegde daar in 1229 ook nog een slotkapel aan toe. Eind 15e eeuw had het gebouwencomplex onder Jan III van Egmont (de eerste graaf van Egmont) zijn grootste omvang bereikt.

Maar het was vooral Lamoraal I van Gavere (1522-1568) die een sleutelfiguur in de Nederlandse geschiedenis werd. Hij was onder andere krijgsheer van keizer Karel V, gouverneur van Vlaanderen en Artesië en lid van de Raad van State. Hij werd geboren in een kasteel nabij Lahamaide (België), maar zijn familieburcht was dus het Slot op den Hoef.

Hij ontving hier edelen voor politieke vergaderingen en van hieruit initieerde hij bovendien de drooglegging van het Egmonder- en Bergermeer. Deze bebouwbare polders hebben we dus aan hem te danken. Lamoraal van Egmont voorstond godsdiensttolerantie voor de bevolking, maar dit burgerrecht werd onderdrukt door Filips II (die de zoon van keizer Karel V was en destijds als koning over de Spaans-Habsburgse Nederlanden regeerde).

Lamoraal I werd de bekendste graaf van Egmont, mede door zijn tragische einde. Op 5 juni 1568 werd hij namelijk op orders van Filips II onthoofd op de Grote Markt van Brussel. Meteen daarna moest ook de graaf van Horne (Hoorn) dit lot ondergaan. Deze onthoofdingen bespoedigden de uitbraak van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) en voedden in het bijzonder de verzetslust van Willem van Oranje, die een bekende was van beide graven en zelfs met hen gediscussieerd had over de juiste mate van godsdiensttolerantie in de Nederlanden.

Hoe liep het af met het kasteel? In de eerste jaren van de Tachtigjarige Oorlog, namelijk in 1573, staken de geuzen onder leiding van Diederik Sonoy het Slot op den Hoef in brand om te voorkomen dat de Spanjaarden het zouden claimen. Het idee hiervoor kwam van Willem van Oranje. Het lukte, maar de schade was groot.

Het kasteel raakte steeds meer in verval. In 1798 werd het zelfs verkocht ‘voor de sloop’ en werd alles afgebroken tot puin. Langzaamaan werden de resten van het bouwwerk opgeslokt door een moerassig weiland. Pas in 1933 gaf een uitstekend brok puin aanleiding om het gebied te ontwateren. Naast allerlei oude gebruiksvoorwerpen, kwamen ook de fundamenten van het kasteel zo weer boven water.

De steenresten werden versterkt met modern beton en opgemetseld met de gevonden bakstenen. Vandaag kun je er overheen lopen en de fundamenten dus van heel dichtbij bekijken. Met een beetje fantasie waan je je bijna op bezoek bij de graven van Egmont! 🙂